Hậu sản và những điều cần biết, chia sẻ từ Bs Bích Trang BMT

Giai đoạn hậu sản thường được xem là “tam cá nguyệt thứ tư” trong hành trình mang thai và sinh nở của người phụ nữ. Đây không chỉ là khoảng thời gian để cơ thể người mẹ phục hồi sau những thay đổi lớn trong quá trình mang thai và chuyển dạ, mà còn là lúc người mẹ cần thiết lập mối gắn kết với em bé, làm quen dần với nếp sinh hoạt mới, đồng thời học cách chăm sóc bản thân và con nhỏ sao cho hiệu quả.

Nhiều chuyên gia y tế đánh giá rằng, một kế hoạch chăm sóc hậu sản khoa học sẽ giúp mẹ lấy lại sức khỏe, ổn định tinh thần cũng như phòng tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Khái niệm hậu sản và tầm quan trọng của giai đoạn “ở cữ”
Ở góc nhìn y khoa, giai đoạn hậu sản được tính từ thời điểm sau khi sinh và thường kéo dài khoảng sáu tuần. Tuy nhiên, tùy theo tình trạng sức khỏe và cơ địa, thời gian có thể kéo dài từ sáu đến tám tuần, thậm chí lâu hơn với những trường hợp đặc biệt. Khoảng thời gian này được chia thành các giai đoạn chính: giai đoạn đầu (6-12 giờ sau sinh), giai đoạn 2-6 tuần đầu tiên, và giai đoạn muộn có thể kéo dài đến sáu tháng.
Việc chăm sóc hậu sản đúng cách vô cùng quan trọng, không chỉ giúp người mẹ nhanh chóng trở lại thể trạng cân bằng mà còn hạn chế nguy cơ gặp phải những biến chứng về sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.
Các thay đổi thể chất và tinh thần trong thời kỳ hậu sản

1. Thay đổi thể chất

• Co hồi tử cung: Sau khi sinh, tử cung co lại dần dần để trở về kích thước ban đầu. Thông thường, thời gian co hồi kéo dài từ 2 đến 6 tuần, tùy vào cơ địa mỗi người.
• Ra máu âm đạo: Thông thường, sản dịch ban đầu sẽ có màu đỏ tươi, sau đó chuyển sang màu hồng, rồi nâu thẫm trước khi hết hẳn.
• Vết mổ hoặc vết khâu tầng sinh môn: Tùy phương pháp sinh thường hay sinh mổ, sản phụ phải chăm sóc vết thương đúng cách, tránh để nhiễm trùng.
• Tuyến vú: Với những mẹ muốn nuôi con bằng sữa mẹ, tuyến vú sẽ hoạt động mạnh để tạo sữa, xảy ra hiện tượng căng tức bầu ngực.

2. Thay đổi cảm xúc

• Baby blues: Đây là hiện tượng người mẹ cảm thấy buồn bã, dễ khóc, hay cáu gắt, nhưng thường không kéo dài quá hai tuần đầu.
• Trầm cảm sau sinh (PPD): Nếu các biểu hiện buồn bã, lo âu, mất ngủ và mệt mỏi tiếp diễn nhiều hơn hai tuần, cần được can thiệp y tế và hỗ trợ tâm lý.
• Căng thẳng và lo lắng: Thường do cảm giác không tự tin khi chăm sóc con, sợ mình không đủ kỹ năng.

Các vấn đề thường gặp trong giai đoạn hậu sản:
1. Băng huyết:
Đây là tình trạng chảy máu nhiều sau sinh, thường xuất hiện trong vòng 24 giờ đầu hoặc xảy ra muộn hơn. Nguyên nhân có thể do đờ tử cung, sót nhau, chấn thương đường sinh dục.

2. Nhiễm trùng:
Nguy cơ nhiễm trùng sau sinh tăng cao do tổn thương đường sinh dục hoặc vết mổ ở bụng. Biểu hiện của nhiễm trùng bao gồm đau bụng dưới, sản dịch có mùi hôi, sốt, tử cung co hồi kém.

3. Tắc tia sữa và áp xe vú:
Việc sữa ứ đọng không thoát được qua đầu vú dễ khiến ngực bị căng cứng, đau, có thể dẫn đến viêm tuyến vú hoặc áp xe vú nếu không được xử trí kịp thời.

4. Bế sản dịch:
Sản dịch bị ứ đọng trong tử cung, không thoát được ra ngoài, gây đau bụng dưới, sốt, đôi khi kèm mùi hôi. Nguyên nhân có thể do tử cung co hồi kém hoặc có vật cản trở đường thoát sản dịch.

5. Tiểu không tự chủ và đại tiện không tự chủ:
Trong quá trình sinh thường, cơ sàn chậu cũng như đáy bàng quang bị căng giãn hoặc tổn thương.

Cách chăm sóc sức khỏe và tinh thần thời kỳ hậu sản
1. Chăm sóc vết thương

• Với sinh thường: Vệ sinh hàng ngày bằng dung dịch sát khuẩn, thay băng theo chỉ dẫn của nhân viên y tế.
• Với sinh mổ: Vệ sinh, thay băng vết mổ đúng giờ, tránh để vết thương ẩm ướt.

2. Vệ sinh cá nhân

• Tắm gội: Tắm rửa nhanh hoặc lau người với nước ấm, tránh ngâm bồn lâu.
• Vùng kín: Vệ sinh nhẹ nhàng mỗi ngày và thay băng vệ sinh thường xuyên.

3. Chăm sóc tuyến vú

• Vệ sinh bầu vú trước và sau khi cho bé bú.
• Cho bé bú sớm và đúng cách, massage nhẹ nhàng để thông tia sữa.

4. Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt

• Ăn đa dạng các nhóm thực phẩm, ưu tiên thực phẩm giàu đạm, sắt, vitamin và khoáng chất.
• Vận động nhẹ nhàng như đi lại, tập các bài tập thở, yoga.
• Nghỉ ngơi hợp lý, sắp xếp thời gian ngủ khi bé ngủ.

5. Tinh thần và hỗ trợ từ gia đình

• Chống stress: Tâm sự, chia sẻ với chồng, người thân.
• Phát hiện sớm trầm cảm, tìm đến bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý nếu cần.
• Khám hậu sản và tầm quan trọng của các buổi tái khám
• Theo khuyến cáo từ các chuyên gia y tế, sau khoảng 6 tuần, sản phụ nên khám hậu sản để đánh giá quá trình hồi phục của cơ quan sinh sản và phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe.

Xây dựng môi trường hỗ trợ sau sinh
1. Hoạch định và sắp xếp
Chủ động chuẩn bị: Chuẩn bị các vật dụng cần thiết cho cả mẹ và bé ngay từ cuối thai kỳ.
Hạn chế khách đến thăm: Có kế hoạch để không tiếp quá nhiều khách, đảm bảo thời gian nghỉ ngơi.

2. Vai trò của chồng và gia đình
Lắng nghe và trò chuyện với mẹ bỉm sữa, hỗ trợ chăm sóc em bé.

3. Tham gia các nhóm hỗ trợ trực tuyến
Nhiều hội nhóm trên mạng xã hội, diễn đàn giúp mẹ cảm thấy không cô đơn, tìm được sự đồng cảm và học hỏi thêm kinh nghiệm thực tế.

Kết luận
Giai đoạn “ở cữ” là thời điểm nhạy cảm, đòi hỏi sự chăm sóc chu đáo cả về thể chất lẫn tinh thần. Thông qua kinh nghiệm thực tế từ bác sĩ Bích Trang BMT, quá trình hồi phục sau sinh sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn khi mẹ chú ý xây dựng chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý, kết hợp với vận động nhẹ nhàng và chăm sóc vết thương đúng cách. Đặc biệt, sự hiện diện và hỗ trợ từ gia đình cùng bạn bè có thể đóng góp tối đa vào việc ổn định tâm lý, ngăn ngừa trầm cảm và giúp mẹ tự tin hơn trong việc chăm sóc con.
Hậu sản và những điều cần biết không chỉ xoay quanh các vấn đề liên quan đến sức khỏe thể chất mà còn đòi hỏi sự nhạy bén về mặt tinh thần. Trong bối cảnh nhiều yếu tố tác động như biến đổi nội tiết, chăm sóc em bé liên tục, thiếu ngủ, áp lực gia đình, sự chia sẻ cùng bác sĩ và người thân là vô cùng quan trọng để phòng ngừa những rủi ro đáng tiếc.
Tóm lại, giai đoạn sau sinh là lúc người mẹ cần dành thời gian để nghỉ ngơi, phục hồi, đồng thời điều chỉnh thói quen sinh hoạt nhằm thích ứng với vai trò mới. Từ việc chăm sóc bản thân, xử lý các vấn đề như tắc tia sữa, băng huyết, nhiễm trùng, cho tới việc duy trì một tinh thần khỏe mạnh, tất cả đều đóng góp vào sự thành công trong hành trình làm mẹ. Hy vọng những thông tin trong bài viết “Hậu sản và những điều cần biết” sẽ mang đến cho bạn cái nhìn toàn diện, giúp bạn chuẩn bị tốt hơn trong giai đoạn đặc biệt này. Chúc các mẹ luôn mạnh khỏe, tràn đầy năng lượng và sớm lấy lại cân bằng cả về thể chất lẫn tinh thần.

Truy cập trang chủ Sàn Du Lịch Bà Rịa - Vũng Tàu để xem toàn bộ Deal hấp dẫn giúp bạn tiết kiệm chi phí đi Du lịch Bà Rịa - Vũng Tàu nhé